Op vrijdag 19 juni jl. verdedigde Willem Bakker, Projectingenieur Milieu Noord bij Antea Group met succes zijn masterthesis. Dé bekroning van een 2,5 jaar durend opleidingstraject van de Masteropleiding Pipeliner. Met deze thesis zocht hij naar een antwoord op de vraag: “Op welke wijze kan Antea Group de cultuurtechnische adviezen zodanig aanpassen dat de toe te passen cultuurtechnische maatregelen voor de aanleg van buisleidingen aansluiten op een duurzame landbouwsector?”

Wat is Buisleiding aanleg op cultuurtechnisch verantwoorde werkwijze?
Hoofdtransport buisleidingen worden vaak aangelegd in private gronden die gebruikt worden voor de landbouw. Deze zogeheten cultuurgronden zijn een waardevol bezit voor agrariërs met betrekking tot de veeteelt of de teelt van gewassen. Om vermindering van de gebruikswaarde van de gronden zo veel mogelijk te beperken bij buisleiding aanlegwerkzaamheden voert Antea Group cultuurtechnisch bodemonderzoek uit en stelt cultuurtechnische adviezen op. Cultuurtechniek bij buisleidingwerkzaamheden richt zich op een verantwoorde uitvoering van de constructiewerkzaamheden en op het herstel van de grond door deze weer in een zo goed mogelijke staat terug te brengen.
 
Door ontwikkelingen in de landbouwsector, met name op het vlak van duurzaam bodembeheer, sluiten de cultuurtechnische adviezen in de toekomst mogelijk niet meer aan op de eisen en wensen van buisleidingeigenaren, leidingbeheerders en grondeigenaren. Deze probleemstelling heeft geleid tot de volgende onderzoeksvraag:
 
“Op welke wijze kan Antea Group de cultuurtechnische adviezen zodanig aanpassen dat de toe te passen cultuurtechnische maatregelen voor de aanleg van buisleidingen aansluiten op een duurzame landbouwsector?”
 
Cultuurtechnische maatregelen kunnen worden aangepast die beter aansluiting vinden met duurzaam bodembeheer. Het behoud en herstel van de bodemstructuur is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Grondroerende werkzaamheden bij buisleidingconstructie zijn direct verbonden met het opheffen van grondtekorten- en grondoverschotten. Hierdoor is het belangrijk dat deze bij het opstellen van een cultuurtechnisch advies correct worden ingeschat. Verificatie van deze inschatting met daadwerkelijke opgetreden tekorten en overschotten is hierbij van belang. Een andere maatregel met aandacht voor de bodemstructuur is dat cultuurtechnische herstelmaatregelen worden afgestemd op de daadwerkelijke bodemkundige omstandigheden. Dit kan worden gedaan door het uitvoeren van een cultuurtechnische opname voorafgaand aan de herstelwerkzaamheden. Bij zowel de interne als externe validatie is aangegeven dat deze maatregel effectief is en direct moet worden toegepast.
 
Uit het onderzoek is ook gebleken dat onkruid overwegend chemisch wordt bestreden ter plaatse van de werkstrook. Het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen moet tot een minimum worden beperkt. Hierdoor zal onkruidbestrijding op een alternatieve manier uitgevoerd moeten worden om aansluiting te vinden bij duurzame landbouw. Om het herstel van de bodem en bodemstructuur te bevorderen zijn de keuzes voor het in te zaaien gewas (eigenschappen groenbemester) en de startbemesting belangrijk, hierdoor verdient dit extra aandacht bij het opstellen van een advies. 
 
Wenst u meer te weten te komen over zijn bevindingen en wilt u het hele rapport lezen? Stuur dan een e-mail naar: info@bigleidingen.eu. Deze presentatie is alleen op te vragen voor BIG leden.

Over Willem Bakker
Willem is 32 jaar en sinds 2013 werkzaam bij Antea Group (voorheen Oranjewoud) als Cultuurtechnisch Adviseur in het team kabels en leidingen in Heerenveen. Nadat hij in 2012 afgestudeerd was aan de Hogeschool Van Hall Larenstein te Leeuwarden trad hij in dienst bij Antea Group, toen nog Oranjewoud, die toen op zoek waren naar medewerkers met een agrarische achtergrond met interesse in bodemonderzoek en cultuurtechniek in relatie tot de aanleg van kabels en leidingen. Een eerdere positief verlopen stage bij Antea Group en zijn affiniteit met de agrarische sector – door werkzaamheden (naast zijn studie) in de melkveehouderij en akkerbouw – zorgden voor het juiste profiel.  
 
In 2017, na vier jaar werkervaring met het uitvoeren van bodemonderzoeken voor verschillende opdrachtgevers in de kabel- en leidingensector en het daarvoor opstellen van vele cultuurtechnische adviezen, was hij klaar om de opleiding Master of Pipeline Technology aan te vatten. Hij doorliep het eerste leerjaar – Technisch Pijpleidingingenieur – en vatte aansluitend het 2e verbredende leerjaar aan en startte zijn thesis onderzoek “Buisleidingaanleg op cultuurtechnisch verantwoorde werkwijze in een duurzame landbouwsector” op. In dit onderzoek sprak hij met aannemers, opdrachtgevers en vele experts over het op een cultuurtechnisch verantwoorde wijze omgaan met landbouwgrond, en onderzocht hij wat voor impact buisleidingaanleg heeft op de gebruikswaarde van grond, welke ontwikkelingen er gaande zijn met betrekking tot duurzame landbouw, hoe de cultuurtechnische werkwijze hier meer op zou moeten aansluiten en welke aspecten van belang zijn om de kwaliteit hoog te houden van cultuurtechnisch onderzoek en adviesrapporten. Op deze wijze droeg hij bij aan de beoogde voortrekkersrol die zijn werkgever in de sector wil blijven uitvoeren en behouden in de toekomst. Finaal werd ook een praktijkonderzoek uitgevoerd naar de impact van buisleidingaanleg in relatie tot bodemvruchtbaarheid en bodemverdichting.
 
Willem’s passie is om kabels en leidingen aan te leggen met een dusdanige gekozen werkwijze, dat het werk goed uitvoerbaar is voor de aannemer tegen optimale kosten, en dat de gebruikswaarde van agrarische percelen na aanleg zo minimaal mogelijk wordt geschaad. Dit heeft als positief gevolg dat de buisleidingeigenaar een geringere naschade hoeft te vergoeden en agrariërs geen last hebben van verminderde gebruikswaarde van de grond. Uiteindelijk levert dit een tevreden stakeholder op en is dit goed voor het imago van de gehele buisleidingensector. Maar al te vaak is dit een aspect wat in zijn ogen onvoldoende aandacht krijgt. Bij de start van zijn Master opleiding bleek dit ook doordat nauwelijks iemand van zijn jaargang (aannemers, opdrachtgevers en adviseurs) echt bekend was met dit vakgebied. Gelukkig heeft hij dat beeld van zijn studiegenoten in de afgelopen 3 jaar aardig kunnen bijstellen. 
 
De Master opleiding Pipeliner nam Willem erbij naast zijn voltijdse baan bij Antea Group. Al heeft hij veel tijd en energie gestoken in de maandelijkse lesweekends, toch haalde hij er veel voldoening uit. Een mooi eindcijfer is de bekroning, maar de kennis, ervaring en een groot divers netwerk is de echte verrijking.
Meer weten over de Masteropleiding Pipeliner dat op 25 september het nieuwe lesjaar inluidt? Ga dan naar onze opleidingenpagina voor meer informatie en contactgegevens.