Ruim 20 BIG leden namen kort voor de zomer deel aan de ESG Workshop. Hierin werd de impact van deze ESG-criteria op het werkveld van de BIG-leden geïnventariseerd en tegelijkertijd bekeken hoe de branche aan de slag kan gaan met deze nieuwe omstandigheden.
De ESG Workshop van BIG in Pipelines op 8 mei werd door een select gezelschap aan BIG leden bijgewoond. Ze worden welkom geheten door voorzitter Han Admiraal en vice-voorzitter Jan Parys. Zij vertellen de deelnemers vervolgens wat ESG-criteria zijn. Het staat voor Environmental, Social en Governance en het wordt vooral gebruikt in de investeerderswereld om cruciale beslissingen te nemen.
MKB niet buiten schot
Parys opent de Workshop. Hij legt uit dat veel bedrijven al met de ESG-criteria bezig zijn. Nu is daar echter nog een grote mate van vrijblijvendheid aan verbonden. Vanaf 2026 wordt ESG vanuit de EU gereguleerd, waarmee het een classificatie wordt voor duurzame activiteit. Er is een link met subsidies. Bedrijven die niet aan de voorwaarden van ESG voldoen, zullen bijvoorbeeld minder snel EU-subsidies krijgen. In eerste instantie worden vooral grotere bedrijven tot ESG verplicht, maar dat betekent niet dat het MKB buiten schot blijft, omdat alle leveranciers ook gescreend moeten worden om aan de voorwaarden van ESG te voldoen. Veel bedrijven rapporteren al, maar moeten in de zeer nabije toekomst dus ook aan de normering van ESG voldoen.
Doughnut Economics
Admiraal legt vervolgens uit dat bedrijven niet door kunnen gaan zoals ze gewend zijn. Maar dat zou ook zonder regelgeving niet kunnen, zoals in het boek Doughnut Economics van Kate Raworth duidelijk wordt gemaakt. Grondstoffen zijn niet oneindig en daar komt circulariteit om de hoek kijken. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop we zakendoen. Maar dat gaat niet vanzelf. Casussen boven tafel halen is een van de doelen van de bijeenkomst. We willen graag aan de slag met ESG, maar de randvoorwaarden zijn er nog niet.
Inventarisatie
Om de casussen boven tafel te krijgen wordt de deelnemers van de Workshop in twee groepen verdeeld die in twee Breakout-sessies aan de slag gaan met de materie. In de eerste breakout-sessie gaat het om een inventarisatie van casussen. Wat komen de bedrijven tegen in de markt?
Al snel blijkt dat ESG voor veel bedrijven niet nieuw is. Sterker nog; klanten vragen al om bepaalde garanties omtrent deze waarden. Een aantal deelnemers hoopt dat de nieuwe EU-normering op het gebied van ESG verschillende andere commerciële certificeringen gaat vervangen en er zo standaardisatie optreedt. Het is dus geen nieuw onderwerp voor de deelnemers, maar ze zien wel hindernissen. Zo is het vaak in de uitvoering een probleem om te werken met elektrisch materieel, bijvoorbeeld simpelweg omdat er geen stopcontact of laadpaal in de buurt is. Andere deelnemers merken weer op dat hoewel duurzaamheid al vaak onderdeel is van het proces, op de gebieden Social en Governance nog winst te behalen is.
Ook (potentiële) werknemers vragen steeds vaker naar ESG-waarden, merken de deelnemers. Een aantal van hen geeft zelfs aan werknemers te hebben die niet willen werken aan projecten voor de gas- en olie-industrie. Eigenlijk is iedereen wel overtuigd van het nut van ESG. Het helpt de wereld vooruit, maar het kost ook wat. In dat licht vragen andere deelnemers zich af waar het evenwicht ligt. Want gaat men elders op de wereld niet op dezelfde vervuilende voet verder? Hoewel dat zeker voor een deel waar is, moet men zich niet vergissen in de inkoopmacht van Europa.
Andere deelnemers vragen zich af hoe ver de markt eigenlijk is. Of kijkt men vooral naar wat opdrachtgevers vragen? De markt worstelt, maar stapt nog niet uit de comfortzone. De deelnemers brengen naar voren dat opdrachtgever, opdrachtnemer en overheden het systeem in balans moeten brengen. Zo ontstaat duurzaamheid in drie schillen.
De markt moet soms ook nee durven verkopen vinden de deelnemers, zodat er voldoende tijd is om de maatregelen uit te rollen. Soms helpt een pauze om de partijen dichter bij elkaar te brengen. Bovendien moet soms een stapje teruggedaan worden om te kijken of iets wel echt zo slim en innovatief is. Hoe duurzaam is het bijvoorbeeld om frituurvet uit China te importeren als biobrandstof? Een ander voorbeeld dat genoemd wordt, is het toepassen van een circulaire rioolbuis in Rotterdam die niet zo robuust bleek.
Oplossingsrichtingen
In de tweede Breakout-sessie gaan beide tafels aan de slag met de oplossingsrichtingen. Volgens de deelnemers kan ESG makkelijker gerealiseerd worden als serieus wordt gekeken naar langdurige contracten en samenwerkingen. Ontwikkelingen op het gebied van ESG hebben namelijk tijd nodig. Een andere mogelijkheid is om nu stapsgewijs al te beginnen met de middelen die er zijn om te werken aan de doelen van de toekomst. Dat betekent misschien soms dat je met door diesel aangedreven machines de infrastructuur voor de toekomst aan gaat leggen. Een van de deelnemers wijst erop dat het met windparken ook zo gegaan is. In het begin was de vloot die windparken aanlegde verre van duurzaam, inmiddels is dat al een stuk beter. Een aantal deelnemers klaagt dat opdrachtgevers zoals de overheid nu zaken opleggen, terwijl dit soort lerende processen juist ruimte vragen.
Transitie brengt hoe dan ook onzekerheid met zich mee. Langdurige contracten bieden voor partijen in deze roerige tijden meer zekerheid. En omdat ESG door de hele keten gaat, speelt geld minder een rol. Maar er zijn wel unieke contractvormen nodig die dit regelen, omdat iedere relatie gepaard gaat met onzekerheid. Samenwerking is nodig om van wantrouwen naar vertrouwen te gaan. Als iedereen trots is op de samenwerking, kan bovendien een grotere commitment gevraagd worden.
Als het vertrouwen er is en de samenwerking tussen opdrachtgever, opdrachtgever en overheid verloopt goed, zijn grote projecten mogelijk. Bijvoorbeeld door een investering te doen in een grote leiding waar meerdere leidingen in gelegd kunnen worden. Als Nederland, België en Duitsland samenwerken zou er zelfs een grote ondergrondse rotonde kunnen ontstaan. Het klopt dat deze tunnel een grote investering vraagt, maar het kan ook veel opleveren.
Op het gebied van Environmental moet men zich onderscheiden en op zoek gaan naar best practices. Zo kan men sneller tot een vermindering van impact komen met elkaar. Social houdt in dat je goed naar de capaciteit van mensen kijkt en daar de opleiding ook op richt. Onder de deelnemers wordt gepleit voor een soort nieuwe ambachtsschool. Ook kennisoverdracht is erg belangrijk en daarvoor kan marketing en communicatie ingezet worden. Governance houdt dan weer in dat we ons aan moeten passen aan de toekomst. BIG kan zich inzetten om kennis te verbreden en zichtbaarheid van de issues te vergroten, want er is veel onwetendheid over de impact van buisleidingen bij burger en overheid.
Conclusies
Concluderend nemen Admiraal en Parys weer het woord. Er zijn volgens hen een aantal interessante denkrichtingen gepresenteerd die consequenties hebben voor de lange termijn. Belangrijk is om te werken met zogenaamde alliantiecontracten of in kleine stapjes op weg te gaan. ESG moet vooral gezien worden als een checklist om het proces te verbeteren. Daar zijn goede omstandigheden voor nodig. Je kunt niet heel veel van bedrijven verwachten en vervolgens als overheid wel aanbesteden op de laagste prijs.
Aanvulling conclusies en aanbevelingen:
√ De overtuiging om aan ESG-doelstellingen te voldoen, is groot
√ Business as usual no longer suffices
√ ESG doelstellingen geldt niet alleen voor multinationals
√ Nog veel te halen op S en G gebied
√ Soms moet je terugveren om verder te kunnen springen
√ Werk met alliantiecontracten
√ Kleine stappen tegelijk
√ ESG als een checklist t.b.v. procesverbetering
Tekst: Joop van Vlerken
Graphics: Berend Vonk
